جایگاه گوتیک در رمانهای انگلیس تحلیل شخصیت رمانهای ماجرای عجیب دکتر جکیل و آقای هاید و دراکولا

این پایان نامه به بررسی اجمالی سبک گوتیک در ادبیات انگلیس و بطور اخص به تحلیل شخصیتهای دو رمان معروف گوتیک در اواخر دوره ویکتوریا می پردازد. در مفهوم اولیه خود گوتیک صفتی است که بیانگر زبان و هویت نژادی اقوام بیرحم و مهاجم آلمانی تبارگات می باشد. با بهره گیری از این حس توحش و جو وحشت برانگیز و زمینه پردازی های قرون وسطایی اولین داستانهای گوتیک حیات خود را در ادبیات انگلیس در میانه قرن هجدهم آغاز کردند. سبک گوتیک با ویژگیهای کاملا" خاص خود مورد تحقیر جنبشهای معاصر خود از قبیل رمانتیسیزم، روشن فکرگرایی و استدلال گرایی قرار گرفت زیرا آن را سبکی می انگاشتند که به قصد اشاعه افکار قرون وسطایی و تفکرات پوچ و نامعقول و ترویج بی نظمی در جامعه بوجود آمده است . به نظر بسیاری از منتقدین اواخر قرن هجدهم این سبک نوپا نوعی فرار غیرمسئولانه به اوهام عصری جاهلانه محسوب می شد. اما حقیقت اینست که علیرغم تمامی این بینشهای ناخوشایند و خالی از لطف سبک گوتیک براستی ضدگوتیک می باشد. در واقع داستانهای گوتیک حتی بهتر از شواهد تاریخی به ترسیم خطاها، فسادها و نگرانیهای عصر خود پرداخته است . در پی انقلاب صنعتی در اروپا، انگلستان حرکتی سریع به سمت پیشرفت و ترقی را آغاز کرد به طوری که باعث ایجاد تغییرات ناگهانی و غیرمنتظره در جامعه گردید. پیامد این دگرگونی ناگهانی بروز دلهره ها و نگرانیهای جدیدی بود که جامعه قبلا" آنها را تجربه نکرده بود. ظهور گوتیک در واقع وسیله ای بود که به نقد و ترسیم این دلواپسیهای اجتماعی که در زیر ظاهر فریبنده میل به پیشرفت و ترقی، مدنیت و دنیایی بر پایه منطق علمی پنهان شده بود می پرداخت . این حرکت جدید باعث زوال بسیاری از ارزشهای اجتماعی، مذهبی و اخلاقی گردید به طوری که این ارزشها را مشتی خرافات و باورهای غیرمنطقی انگاشتند. پلید - قهرمانان داستانهای گوتیک شخصیتهایی نمادین و بنوعی الگوهایی هستند که از عوامل محوری و کلیدی داستانهای گوتیک محسوب می شوند. آنان خلق کنندگان دلهره و وحشتی هستند که لازمه این داستانهاست و بدینسان مجسم کننده هراسها و نگرانیهای مورد نظر در دنیای واقعی خارج از داستان می باشند. دو نمونه از رمانهای مشهور گوتیک اواخر دوره ویکتوریای انگلستان با عناوین"ماجرای عجیب دکتر جکیل و آقای هاید" نوشته استیونسن و " دراکولا" اثر جاودانه برام استوکر برای تحلیل در این پایان نامه انتخاب شده اند. شخصیتهای داستانی این دو رمان در راستای ترسیم و اشاره به یک سلسله از نگرانیها و دلهره های اجتماعی و موضوعات جنجال برانگیز معاصر خود بکار گرفته شده اند. این نگرانیها و موضوعات بیشتر در رابطه با مسائل علمی، روانی، اجتماعی، اقتصادی و موارد عمده ضداجتماعی می باشند. محبوبیت حیرت انگیز این دو رمان بیانگر این واقعیت است که سبک گوتیک در ترسیم زشتیها و فسادهای جامعه بسیار موفق بوده است و این بدان سبب است که گوتیک بیشتر به هشدار جامعه نسبت به خطرات و پیامدهای هراس انگیز دنیایی بر پایه تمدن علمی می پردازد تا به دورنمای فریبنده جامعه ای متمدن. پایان نسبتا" شاد داستانهای گوتیک مایه امیدی است که خواننده را به خاتمه نگرانیها امیدوار می کند در حالیکه تاثیر دائمی دلهره داستان همواره او را نسبت به مسائل جامعه خود هوشیار نگه می دارد.